Lovely Lofoten

Al veel vaker heb ik mijn kampeervakantie in Noorwegen doorgebracht. Het land met heerlijke lange dagen in het zomerseizoen, de altijd behulpzame en vriendelijke mensen en het kamperen waar je maar wilt. Maar niet eerder was ik zo onder de indruk van de diversiteit en schoonheid als op de Lofoten…



De Lofoten liggen in noord Noorwegen, boven de Poolcirkel. Het zuidelijke deel heet officieel Lofoten, het noordelijke deel Vesterålen. Het is een eilandengroep van uitersten; met donkere bergen tegen een soms azuurblauwe oceaan, met Noorderlicht en Middernachtzon en met vissersdorpjes waar het stoere vissersleven nog steeds het ritme van de dag bepaalt.

Bodø
We bereiken de Lofoten via een regelmatige veerdienst vanaf Bodø. De boot naar Moskenes doet er zo’n drieënhalfuur over en in het hoogseizoen is reserveren echt aan te raden. Eenmaal aan wal op de Lofoten is de weg vinden geen moeilijke taak. Je hebt er zelfs niet echt een kaart voor nodig. Van zuid naar noord loopt slechts één hoofdweg, de E10, die je uiteindelijk weer op het vasteland van Noorwegen brengt, als je `m maar lang genoeg blijft volgen.



Klipvis
Waar de Lofoten vooral om bekend staat is de klipvis. Deze vis wordt aan houten rekken te drogen gehangen en is al sinds de twaalfde eeuw een belangrijk exportproduct. In de tijd dat wij hier rondreizen zijn de rekken leeg, maar wat zal het hier naar vis ruiken als de rekken volhangen met verse vis! Vele vissersdorpjes met lieflijke roodwitte vissershuisjes hebben de tand des tijds doorstaan, waaronder vissersplaatsje Nusfjord (nusfjord.no), onze eerste overnachtingsplek tijdens deze reis. Het dorpje ligt aan de rand van een fjord en spreekt tot de verbeelding. Gedroogde vissenkoppen hangen aan de reling en een aantal vissers maakt op de houten pier de versgevangen vis schoon. De voormalige vissershuisjes zijn tegenwoordig te huur en als je ze van binnen bekijkt is het niet voor te stellen dat hier vroeger de hele bemanning van een schip in leefde. Op de berg bij het fjord ligt ook de gelijknamige camping.

Tip: geen zin om te koken? Ga dan eten bij restaurant Karoline, direct aan het haventje. Het eten is er traditioneel en heerlijk en het uitzicht onbetaalbaar! Oriana Kro is de plek voor een drankje en een simpele, maar heerlijke maaltijd.

Lofoten Vikingmuseum
Om meer te weten te komen over de historie van de Lofoten, brengen we een bezoek aan het Lofoten Vikingmuseum (lofotr.no) in Borg. Op deze plek zijn de restanten van het grootste Vikinghuis ooit gevonden, waarna een reconstructie van het 83 meter lange huis gebouwd is, dat nu dienst doet als museum. De eerste stappen die je binnen zet zijn onwerkelijk. Je gaat hier echt terug in de tijd! De inrichting stamt uit dezelfde vervlogen tijd en de gidsen lopen in historische kleding. Je kunt er zelfs een historische maaltijd nuttigen, die wordt geserveerd vanuit een grote pan die boven het open vuur hangt. Op het omliggende terrein is van alles te zien. Zoals de historische tuin, de kerk of de smid, die er nog vijf dagen in de week aan het werk is. Afhankelijk van het weer kun je `s zomers helpen roeien op het Vikingschip. Een tot de verbeelding sprekende plek die ook bijzonder leuk is om met kinderen te bezoeken!

Kunst kijken
Langs de route op de Lofoten staan 33 kunstwerken die op een mooie manier in het landschap verweven zijn. Onder de sculpturen zijn werken uit de jaren `60 tot en met heden. Wij bezochten de spiegelwand ‘Dusjkabinettet’ van Dan Graham in Vågan. Een bijzonder kunstwerk met een sprookjesachtige weerspiegeling van het achterliggende fjord. Een fotomomentje!



Svolvær
Een stukje noordelijker belanden we in Svolvær, de ‘hoofdstad’ van de Lofoten, maar in onze ogen nog steeds een dorp, maar dan wel een stuk toeristischer en met meer faciliteiten dan we tot op heden gezien hebben. Het zonnetje nodigt ons uit om op het terras te gaan zitten en te genieten van het uitzicht op de haven en de bergen met klipvisrekken aan de overzijde van het water. Ook bijzonder: er is hier een hal met ijssculpturen aan het einde van de pier, die we natuurlijk even moeten bezoeken. Ook maken we een geweldige tocht per rib boot van Lofoten Explorer naar de Trollfjorden, waar we verschillende zee-arenden zien en genieten van de overdaad aan natuurschoon. Na een lange dag in de buitenlucht sluiten we toepasselijk af in de Anker Brygge waar ons weer een heerlijke maaltijd wordt geserveerd.



Tip: wil je souvenirs meenemen, dan heb je in Svolvær de grootste slagingskans. Ook voor verse vis, zo vanaf het schip, kun je hier in de haven terecht.

Overtocht
De eilandengroep is aan elkaar gekoppeld door een uitgebreid ferrynetwerk. De veerboot van Fiskebøl naar Melbu doet er een klein halfuur over en gaat een stuk of tien keer per dag. Hoewel reserveren niet nodig is, is het wel handig om er op tijd te zijn. Dat lijkt logisch, maar de prachtige vergezichten nodigen uit om vaker en langer te stoppen dan je eigenlijk van plan was.



Nyksund
Ook op Vesterålen is de natuur prachtig. Het lijkt hier zelfs iets onherbergzamer. Vooral als we de hoofdweg afdraaien op weg naar Nyksund, aan het einde van een onverharde slingerweg langs het fjord. Niet lang geleden was dit kleine vissersdorp compleet verlaten. Tot een aantal oud-inwoners zich er weer vestigden en van het dorp een levend museum aan het maken zijn. Toegegeven: niet alles is zo mooi als je zou willen, maar de restaurants en de winkel en bovenal het aanstekelijke enthousiasme, maken veel goed. Het is bijna niet voor te stellen hoe men hier vroeger – aan het einde van een doodlopend pad – geleefd heeft. Dineren doen we in Holmvik Brygge met gerookte vis, heilbot en het hier vaak gegeten platte brood, dat iets weg heeft van hele dunne crackers. Overnachten doen we aan het begin van het dorp (het dorp is autoluw), waar we op een kleine parkeerplaats tussen de bergen medereizigers treffen.



Walvissafari
Het hoogtepunt van deze reis is onze geplande walvissafari. Dat doen we in Stø, waar we na een presentatie aan boord gaan van de Leonora. En hoewel het de hele tijd prachtig weer is geweest tijdens onze reis, is juist vandaag een slechte dag. Grijs, regen en…koud. Snel trekken we het meegenomen thermo ondergoed toch maar aan, want op volle zee kan het behoorlijk koud zijn is ons verteld. De walvissafari duurt zo’n 7-8 uur en hoewel ze niets beloven – en je geen geld terugkrijgt - is de kans op het spotten van een walvis groot, door hun jarenlange ervaring. Onderweg naar open zee passeren we diverse eilandjes met papegaaiduikers en aalscholvers en na enige uren varen worden we aan dek geroepen door de kapitein, omdat er een walvis in de buurt is.



De walvissen die hier leven zijn solitaire mannetjes. De schipper weet wat hij doet; hij manoeuvreert het schip handig aan de achterzijde van de walvis, zodat het immense beest altijd zonder problemen weg kan zwemmen. Ik zit met mijn camera voor mijn oog, om maar niets te hoeven missen van zijn spectaculaire duik en besef me niet hoe groot en hoe dicht bij de walvis eigenlijk is. Bij een tweede keer kijk ik met het blote oog en bedenk ik me: ‘als dat beest ineens omdraait, dan kunnen wij het op deze boot wel schudden.’ Wat een oerbeest zoals hij daar in het water ligt, prachtig om dit in zijn eigen omgeving te mogen zien! En we hebben geluk: we moeten even wachten, maar we spotten er nog twee en varen er naartoe. Camera’s klikken volop, terwijl ik alleen nog maar met respect en bewondering naar deze reus in de oceaan kan kijken.



Tip: bereid je goed voor op deze trip. Zorg voor warme kleding, voldoende eten en drinken en neem ruim op tijd een reistablet in. Je wilt niet ziek over de reling hangen tijdens deze bijzondere ontmoeting!

Sami
De volgende dag bezoeken we Inga Sami Siida (inga-sami-siida.no) die ons meer vertelt over het leven als Sami in Noorwegen en op Vesterålen in het bijzonder. Ze vertelt over haar kleding, haar leven en haar rendieren. Op de vraag hoeveel rendieren ze heeft, laat ze weten dat het een onbeleefde vraag is. Zij vraagt ons toch ook niet hoeveel geld we op de bank hebben?
Een reis over de Lofoten en Vesterålen komt hiermee ten einde. We genoten van natuur en rust, van verstilde vissersdorpjes en bijzondere bewoners. We leerden over de cultuur, het eilandgevoel, de walvissen en de Sami. En we zijn bij terugkomst nog net zo verwonderd en verliefd op de Lofoten als bij de eerste aanblik. Dit vraagt om een tweede kennismaking!



Van bijna donker naar altijd licht
Door de ligging boven de poolcirkel is er een periode waarin de zon niet meer ondergaat – de middernachtzon schijnt van half mei tot en met half juli. Van begin december tot begin januari komt de zon juist niet meer boven de horizon. Toch is het dan niet volledig donker. Omdat de zon net onder de horizon blijft, is er lange tijd een schemering als voor een zonsopkomst of na een zonsondergang. Midden op de dag is er vrijwel normaal daglicht.



Meer informatie:
visitnorway.com
nordnorge.com
lofoten.info
visitvesteralen.com

Tekst en beeld: Janine Klein