Ontdek het Wad

De vijf Nederlandse Waddeneilanden Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog hebben alles voor een heerlijke vakantie; strand, duinen en bossen. En door de eeuwenlange invloed van de zee zijn het unieke gebieden om te ontdekken. Wist je bijvoorbeeld dat Texel de grootste Nederlandse lepelaarkolonie heeft, je op Ameland kruikjes kunt jutten die aanspoelen uit een scheepswrak en op Vlieland de grootste zandverzameling ter wereld is te zien? Ontdekken hoe het wad is gevormd, is een avontuur!



Wat de Waddeneilanden zo bijzonder maakt is de unieke heen- en weer gaande getijdenstroming. Sinds hun ontstaan, ongeveer 8000 jaar geleden, ‘wandelen' ze langzaam van west naar oost. De getijdenstroming maakt het water zeer voedselrijk waardoor de Wadden een kraamkamer zijn voor vissen en zeezoogdieren, zoals zeehonden. Ook trekken er miljoenen vogels van en naar het gebied. De Wadden zijn zó speciaal dat ze in 2009 een plekje kregen op de Unesco Werelderfgoedlijst. En elk eiland onderscheidt zich weer met iets anders. Wij volgen het ezelsbruggetje TV-TAS, dat de volgorde van de eilanden aangeeft.


Foto: VVV Texel

Texel
Texel is met een lengte van 25 kilometer het grootste Waddeneiland, heeft de meeste zonuren van Nederland en staat bekend als vogel- en schapeneiland. Bijna nergens op de wereld komen zoveel vogelsoorten voor: wel 300. In natuurgebied De Geul op de zuidpunt vind je de grootste lepelaarkolonie van Nederland. De elegante witte vogels voelen zich op hun gemak omdat hun belangrijkste vijand, de vos, hier niet voorkomt. Ook uniek is dat er op Texel miljoenen wilde orchideeën staan; die zijn elders in Nederland zeldzaam. In het natuurgebied de Slufter, waar tot voor kort de zee kon binnenstromen, staan planten die alleen in zout water kunnen overleven, zoals lamsoor en zeeaster.


Foto: VVV Texel

Het verkennen van de natuur kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld vanuit Ecomare, midden in Nationaal Park 'Duinen van Zeeland'. Je vindt er een natuurmuseum, zeeaquarium een zeehonden- en vogelopvang. Ook leuk zijn de speciale kinderexcursies om het leven op het wad, op het strand en in de duinen te ontdekken. Spannend is verder het Sommeltjespad dat bij De Dennen ligt; een kindernatuurpad dat de wandelaartjes stimuleert om goed te kijken in de natuur en op zoek te gaan naar sommeltjes,Texelse kabouters. Om wat op te steken over het zeeverleden van Texel is een bezoek aan het Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora een aanrader; met speurtocht en spelletjes voor de kinderen.

Lekkers op Texel: Texels lamsvlees, zout van smaak, door het zilte gras dat de schapen eten, en diverse kaas- en koeksoorten.

Scheeps- en vliegtuigwrakken
In de Waddenzee liggen wrakken met historische waarde, te zien op de verschillende wrakkenkaarten. De overheid doet onderzoek, bijvoorbeeld naar het wrak dat bij Brugzand ten zuidoosten van Texel ligt, een handelsschip dat goederen vervoerde van de Nederlandse koloniën naar Amerika. Ook hebben de Waddeneilanden veel geleden onder de Tweede Wereldoorlog, de bezetters waren aanwezig op de eilanden en de stranden en Waddenzee liggen bezaaid met vliegtuigwrakken. Meer weten? Kijk eens op waddenzeeschool.nl.

Vlieland
Vlieland ligt het verst verwijderd van de kust, is bosrijk en is bekend om het in het oog springende veertig meter hoge Vuurboetsduin met op de top een rode vuurtoren. Bovenop de vuurtoren heb je een prachtig uitzicht over het eiland en de zee. Kenmerkend voor Vlieland zijn de honingbijen, vooral te vinden in het bos Bomenland, en de koolmezen. Rond 1955 is begonnen om op Vlieland nestkasten te plaatsen en de broedende mezen te volgen. Inmiddels zijn er 450 nestkasten.



Een goede start om het eiland en de natuur van Vlieland te ontdekken is informatiecentrum De Noordwester. Dat heet zo omdat bij noordwestenwind van alles aanspoelt op het Vlielandse strand. Vanuit de Noordwester kun je dan ook met een strandjutter op pad om zelf je vakantiesouvenir te zoeken! Ook vind je er een jutterszolder, een skelet van een aangespoelde potvis en een zeeaquarium. Bijzonder is verder de zandverzameling met duizenden verschillende soorten van over de hele wereld. Een uniek stukje Vlieland kun je ook bekijken via een rondrit met de Vliehors Express, een ongebouwde legertruck waarmee je over de zandvlakte de Vliehors rijdt.

Lekkers op Vlieland: cranberry-producten

Terschelling
Terschelling bestaat voor tachtig procent uit schitterende natuur met Europees natuurreservaat De Boschplaat als hoogtepunt. Je vindt daar unieke plantensoorten, vlinders en een grote vogelkolonie. Het eiland heeft dertig kilometer aan uitgestrekt zandstrand dat soms tot wel 500 meter breed is. Door de samenwerking tussen mens en natuur is er op Terschelling een gevarieerd landschap ontstaan van een strandwal met daarachter kwelders en bossen. Je kunt hier allerlei wadloop-excursies doen. Daarbij leer je bijvoorbeeld over de Japanse oesters die 'per ongeluk' in de Waddenzee terecht zijn gekomen. Ze vormen een plaag, maar je kunt dus nu wel parels tegenkomen op het Wad!



Verken de natuur van Terschelling eens op een andere manier: te paard. Zo zie je het eiland heel anders!  Bijvoorbeeld bij Puur Terschelling, waar je een combinatie kunt doen van een huifkartocht en wadlopen. Of ga mee op een buitenrit, vaak op echte Friese paarden. Leuk voor de kinderen is Ponycentrum De Prairie, waar ook de allerkleinsten ritjes maken op shetlandpony's. Waarschuwing: paardenmeisjes zijn niet meer weg te slaan bij de gezellige stal en pony's! En hou je van actieve uitjes? Ga 'blokarten' (strandzeilen) om het strand eens heel anders te ervaren. Het kan op ieder eiland maar op de superbrede stranden van Terschelling is het extra bijzonder.

Lekkers op Terschelling:producten met cranberry's en pondkoek.

Ameland
Al twee keer kreeg Ameland de QualityCoast Award, internationale erkenning voor haar mens- en natuurvriendelijk toerisme. Het natuurschoon en de rust op het eiland, dat ook wel de ‘Waddendiamant’ wordt genoemd, is dan ook heerlijk. Ameland heeft een rijk koopvaardij- en visserijverleden. Amelandse vissers gebruiken bijvoorbeeld nog altijd een speciaal visnet, een 'kor'. Al deze aspecten van Ameland ontdek je vanuit Natuurcentrum Ameland. Zij hebben bijvoorbeeld een klein kornet op het strand waarmee je zelf kunt meehelpen om garnalen, krabben, platvissen, kwallen, zandspieringen, heremietkreeften en zeesterren te vangen en bestuderen. En er zijn excursies door bos en duinen. Neem zeker ook een kijkje bij de spectaculaire demonstraties van de paardenreddingboot, die er vroeger in weer en wind op uit trok om schepen in nood bij te staan.



Lekkers op Ameland: Amelander roggebrood, boerenkaas, mosterd en meerval.

Schiermonnikoog
Schiermonnikoog is het kleinste bewoonde Waddeneiland en is in zijn geheel een Nationaal Park. De prachtige natuur is mooi te verkennen via de 30 kilometer aan fietspad. Onderweg kun je honderden vogel- en plantensoorten zien, waaronder negen verschillende orchideeën. Ga ook zeker op zoek naar schelpen, je vindt hier meer dan 100 verschillende schelpensoorten. De mooiste schelpen kun je bekijken in het Schelpenmuseum in het dorp Schiermonnikoog. Leuk feitje over dit enige dorp op het eiland: de wegen zijn van oost naar west aangelegd om zo min mogelijk last van de wind te hebben. Alle informatie over de natuur op Schiermonnikoog vind je in het Bezoekerscentrum van het Nationaal Park. Daar kun je onder andere zien welke gebieden vanwege het broedseizoen in de zomer niet toegankelijk zijn.

Lekkers op Schiermonnikoog: Schiermonniker honing en boerenkaas.

Download WadsApp
Ga je naar Terschelling of Texel, download dan WadsApp op je telefoon! Een handige app met informatie over het gebied en activiteiten die je ook direct kunt boeken. Naast fiets- en wandelroutes, tips van de boswachter en adressen van winkels en restaurants kun je er ook sterke verhalen lezen en vogelgeluiden luisteren.




Tekst: Edith Vos | Beeld: NBTC