Treinend door de Jura

Er is eigenlijk geen betere bestemming te bedenken om met het openbaar vervoer te ontdekken dan Zwitserland. Tot op de seconde nauwkeurig zetten de Zwitsers alle klokken gelijk, zodat je zeker weet dat je precies op tijd op de volgende plaats van bestemming aankomt. We namen de proef op de som en ontdekten de Zwitserse Jura al treinend…



Bepakt met een rugzak met daarin alles wat we nodig hebben tijdens deze trip, beginnen we onze ontdekkingsreis. Onze route gaat grofweg van Zürich tot aan Genève en weer terug. En omdat de reis op zich al een flinke inspanning vergt, vliegen we comfortabel met Swiss pünktlich naar en van de luchthaven van Zürich. We hebben in Zwitserland tenslotte geen enkel moment de auto nodig om te doen wat we willen!

Zoveel treinen, zoveel lijnen
Het treinnetwerk is in Zwitserland extreem uitgebreid. Bedenk een dorp met vijf inwoners en er stopt een trein. Misschien niet standaard, maar als je in de trein of op het perron op een stopknop drukt, dan zoeven de deuren op het juiste moment voor je open. Vanuit de luchthaven is het dan ook lastig kiezen: zoveel treinen, zoveel lijnen!



Waar we wel goed op voorbereid waren is de handige Swiss Travel Pass, die we vooraf al hadden aangeschaft. Hiermee kun je zonder nadenken in de meeste vormen van openbaar vervoer stappen (speciale bergtreinen met 50% korting) én bijna 500 bezienswaardigheden en musea bekijken, zonder bij te betalen. Die pas is er voor de eerste klasse, maar ook voor de tweede klasse en die tweede klasse is in Zwitserland ook pico bello in orde. Deze pas moeten we dus niet kwijtraken, want het is ons ticket tot al het moois van Zwitserland!

Solothurn
Vanaf Zürich gaat er elk halfuur een rechtstreekse sneltrein naar Genève. Nu hebben we gepland een week over deze reis te doen - die met de sneltrein feitelijk maar een paar uur duurt - en dus stappen we uit in Solothurn. Het is volgens zeggen de mooiste barokstad van Zwitserland en zowel de stad als de omgeving bieden veel bezienswaardigheden. Dwars door de stad stroomt de rivier de Aar. Een lange boulevard zorgt voor vertier voor wandelaars, skeelers en fietsers en diverse bruggen brengen de natuur met de terrassen in verbinding. De stad ademt de grandeur van Italiaanse monumenten, heeft een typisch Frans sfeertje, maar de inwoners zijn praktisch Duits ingesteld. En het taaltje? Dat is een onverstaanbare mix van dit alles. We wandelen door het historische voetgangersgebied in het centrum, strijken neer op een terrasje langs de rivier, vergapen ons aan de historische St. Urs kathedraal en zijn onder de indruk van de wapencollectie in het oude arsenaal, één van de grootste van heel Europa.

We overnachten hier op vier sterren camping TCS Lido Soleure aan de Glutzenhofstrasse 5. Een prachtig gelegen camping aan de rivier de Aar en aan de rand van Solothurn. Met 170 strak geordende kampeerplaatsen voor alle mogelijke kampeermiddelen, de mogelijkheid tot het huren van een safaritent of een pipowagen, een zwembad op 250 meter en een bushalte op 300 meter. De ideale uitvalsbasis!

Gratis met de boot
Niet alleen de trein valt onder het openbaar vervoer in Zwitserland. Uiteraard kun je ook de bus nemen en – wat een verrassing – de boot van Solothurn naar Biel blijkt ook gratis toegankelijk met de Swiss Travel Pass. Het is een prachtige dag, de tent is droog ingepakt en we besluiten de oversteek naar Biel met de boot te maken. Een vaartocht van zo’n 2,5 uur over de Bielersee die je langs de prachtige omgeving voert. Deze vaartochten zijn er uitsluitend in het hoogseizoen en zijn een heerlijke manier van reizen met het OV. We bestellen een drankje, zetten de zonnehoed op en genieten van het uitzicht!



Biel
Biel is het centrum van de Zwitserse klokkenmakerij en ligt aan de voet van de Jura in de merenregio. Vanuit hier is het eenvoudig verschillende activiteiten te plannen. De drie meren van Biel, Neuchâtel en Murten liggen aan je voeten, dus op watersportgebied kun je hier je hart ophalen. Bovendien is het historische centrum uit de 15de eeuw bijzonder goed bewaard gebleven en vind je hier winkels van de meest bekende Zwitserse horlogemakers. Spreek je Frans of Duits? Je kunt in Biel met beide talen prima uit de voeten.

Tip: verblijf op 10 minuten treinen van Biel op camping de Lindenhof, een camping met Nederlandse eigenaren, die ecologisch beheerd wordt en waar fruitbomen schaduw bieden. De camping ligt direct naast een boerderij en heeft een adembenemend uitzicht op zowel de meren als de achterliggende bergen.

Neuchâtel
In Biel stappen we vervolgens op de trein naar Neuchâtel. Hier is het ‘Fete des Vendanges’ aan de gang, dat volledig in het teken van de druivenoogst staat, en daar willen we natuurlijk getuige van zijn. We blijken niet de enige met dit plan en ondanks de drukte is er voldoende zitplaats in de trein die ons in stipt zestien minuten naar het hartje van de stad brengt. Er lijkt op het feest meer bier dan wijn gedronken te worden, maar de straten staan vol, er zijn kraampjes, er is veel live muziek en de stad krijgt hierdoor een feestelijk tintje. Een soort Koningsdag, maar dan voor de wijn. De volgende morgen is er van het hele feest geen spoor meer te vinden, de Zwitserse gründlichkeit heeft `s nachts alle sporen uitgewist. Tijd om de stad – zonder ook maar 1 plastic bekertje op straat – verder te ontdekken.


Tip: op korte afstand van Neuchâtel, in Milvignes, ligt vijf sterren camping Paradis Plage, direct aan het meer. Tenten, caravans en campers kunnen hier op de ruim 350 geordende staplaatsen een heerlijk plekje vinden. De camping heeft een zwembad en een restaurant met terras en biedt alle mogelijke voorzieningen.

Neuchâtel is tegen de bergwand aangebouwd. Hoger op de berg bevindt zich het treinstation en in het lagere gedeelte, aan de rand van het gelijknamige meer, vind je de meeste bezienswaardigheden. Langs het meer loopt een autovrij gebied, waar je heerlijk kunt wandelen en fietsen en in de directe omgeving zijn tal van wandelroutes uitgezet van treinstation tot busstation en omgekeerd. Je kunt hier echt alle kanten op. Na een rondleiding door de stad stappen we op de trein naar Noiraigue. Een onbeduidend klein plaatsje op zo’n 20 minuten afstand waar ze bij Jacot de heerlijkste chocolade maken. We krijgen niet alleen alle uitleg over de chocolade, maar worden ook gefêteerd op een chocoladeproeverij, in combinatie met lokale wijnen. Als dat geen feest is!



Tip: wil je van het treinstation naar het lager gelegen gedeelte van Neuchâtel, maak dan gebruik van de skymetro. Deze ondergrondse kabelbaan loopt vanaf het treinstation door de berg naar beneden en laat je in een paar minuten vlak voor het meer weer uitstappen. Met de Travel Pass is ook deze gratis toegankelijk!

Asfaltmijnen
Zo’n treinhalte waarvoor je op het knopje moet drukken is de halte van de asfaltmijnen. De eerste keer zijn we zo aan het genieten van het uitzicht dat we dat vergeten, maar gelukkig gaat de trein zeer frequent en lukt het bij de tweede poging wel. We hadden niet verwacht op zo’n desolate plek een toeristische bezienswaardigheid aan te treffen. Na de rondleiding door de asfaltmijnen, die overigens niet meer in werking zijn, wagen we ons aan de lokale specialiteit: ham gekookt in asfalt. Het is heerlijk en die asfalt proef je absoluut niet! Een goede bodem voor onze volgende stop op de route: het absint huis…

Absint
Er zijn mensen die er van houden, er zijn mensen die van de geur al dronken worden. Wat me wel duidelijk is geworden: er zijn tientallen – zo niet honderdtallen – soorten absint. Wil je meer weten over de historie van de ooit verboden en mythische drank, dan is ‘Maison de l’Absinthe’ in Môtiers een aanrader. Je vindt er mooie historische verhalen en aanplakbiljetten en een heuse historische bar. En na afloop mag een proeverij natuurlijk niet ontbreken.



Maar pas op: de drank die hier zijn oorsprong vindt kan hard aankomen. Wie daarna even een frisse neus wil halen kan in het land van de absint de zogenaamde wandelroute volgen, of een gedeelte daarvan. De route loopt van Pontarlier naar Noiraigue en is in totaal 48 km lang. Gelukkig stappen wij vanuit Môtiers gewoon weer in de trein, dus veiliger reizen kan niet. Ook dat is één van de voordelen van het reizen met het openbaar vervoer!

We reizen de volgende dag weer een stukje verder. Dit keer nemen we vanaf Neuchâtel de trein naar la Coudre. Vanaf hier pakken we de kabeltrein die een flinke klim maakt naar Chaumont. De rit kan niet lang genoeg duren, wat een prachtig uitzicht op de natuur en de lager gelegen meren heb je vanuit deze trein. Vanaf hier is het prachtig wandelen met bijzonder mooie vergezichten. De eeuwenoude karakteristieke uitkijktoren bij het bergstation toont je nog meer van het adembenemende uitzicht!

Vallée de Joux
Verder in westelijke richting ligt de Vallée de Joux. We nemen de trein naar Yverdon-les-Bains en gaan vanaf daar met een super-de-luxe bus naar het hoger gelegen Vallorbe, waar we weer een sprookjesachtig boemeltreintje nemen dat ons bergopwaarts brengt naar Sentier-Orient. In dit bergdorpje ligt het luxe Espace Horloger, waar de kunst van het horloge maken niet alleen kan worden bekeken, maar ook zelf kan worden geprobeerd. Van ouderwetse uurwerken tot de meest moderne computerprogramma’s om zelf een horloge te assembleren wachten hier op je. Ook erg leuk voor kinderen.


Camping Yverdon Plage
Ook dicht bij Yverdon is een goede camping te vinden. Er zijn er meerdere, maar wij kiezen voor camping Yverdon Plage, omdat deze ook weer mooi aan het meer en een wit zandstrand gelegen is en op slechts een kwartiertje lopen van het station en centrum van Yverdon-les-Bains. De camping heeft 130 plaatsen en er zijn ook verhuurmogelijkheden, waaronder een aantal kant-en-klare kleine en grote tenten. Ook verhuren ze er scooters en dat is handig om de omgeving verder mee te verkennen.

Muziekdoos
Antoine Favre, van oorsprong Zwitsers, bedacht in 1796 een zakhorloge met een muziekje erin. Dit was het begin van de muziekdoos, zoals die later bekend zou worden. Het bergdorpje Sainte Croix – dat we bereiken met de trein van Yverdon-les-Bains naar Sainte-Croix – staat bekend als hoofdstad van de muziekdozen en in dit gehucht ligt het CIMA museum. Een kleinschalig museum met tal van muziekdozen. Van hele oude, tot hypermoderne en van klein tot groot. Ook bijzonder zijn de verschillende bewegende poppen die je, na even opwinden, terug naar je jeugd brengen.


Vallorbe
Nu we toch in de buurt zijn pakken we het grootste grottenstelsel van Zwitserland gelijk even mee. De Grottes de Vallorbe zijn goed uitgelicht en met een interessante uitleg van de gids lopen we trap op en af. Niet voor mensen die slecht ter been zijn en een warme jas en schoenen met grip zijn aanbevolen. De grotten liggen in een bijzonder mooie, groene omgeving. Dus na een flink uur wandelen in de vochtige grotten is het in het omliggende bos genieten van de frisse lucht en het lichtspel tussen het bladerdek door.

Tot slot brengen we nog een bezoek aan Yverdon-les-Bains zelf. Een overzichtelijke stad met veel leuke winkels, eetgelegenheden en historische gebouwen. Het historische centrum is voetgangerszone en het ‘Place Pestalozzi’, naast het kasteel, is the place to be. Wil je vervolgens nog wat streekproducten mee naar huis? Ga dan naar de überhippe winkel ‘La Ferme’, schuin tegenover het kasteel. Hier vindt je lokale waar van tal van omliggende boeren. Een (h)eerlijke winkel en een ideale plek om onze reis te eindigen.



Tip: Zwitserse wijn wordt weinig geëxporteerd. Wil je een lokale wijn proeven? Dan raden we Cave du Château de Valeyres van Benjamin Morel zeker aan. De wijngaarden en het proeflokaal vind je in Valeyres-sous-Rances. Dineer dan ook zeker bij de naastgelegen Vieille Auberge. Om je vingers bij af te likken!

Hoewel de reis van Zürich naar Genève slechts een paar uur per trein is, hebben we de eindbestemming niet gehaald. En dat vinden we absoluut niet erg. In de Jura is zoveel te zien en te doen en het reizen zelf is al een doel op zich. Genève is vast prachtig, maar kunnen we ook prima afzonderlijk als stedentrip plannen. Het idee dat we weer naar dit prachtige land terug mogen, is absoluut geen straf!

Handige links
Luchtvaartmaatschappij Swiss 
Openbaar vervoer Swiss Travel System
Solothurn-Biel per boot
Camping de Lindenhof
VVV Neuchâtel 
Wandel-, fiets-, mountainbike, skeeler en kanoroutes 
Maison de l’Absinthe 
Absintroute
Camping Paradis Plage 
Vallée de Joux 
Horlogemaker in Sentier-Orient 
Muziekdozenmuseum Cima 
Grotten van Vallorbe 
Camping Yverdon Plage 
Cave Valeyres 
La Vieille Auberge 

Voor al je overige informatie over de regio, bezienswaardigheden en geheel Zwitserland is myswitzerland.com je vertrekpunt!

Tekst en beeld: Janine Klein