Waterland laat je verrassen!

Wie in Waterland geboren is, blijft altijd een Waterlander. Zoveel is mij inmiddels wel duidelijk. Want hoe mooi de wereld ook is, met de kerktoren van Monnickendam in zicht gaat mijn hart weer sneller kloppen. Het is dan ook eigenlijk een schande dat deze groene en waterrijke regio onder de rook van Amsterdam tot op heden onbelicht is gebleven in dit magazine. Of komt dat doordat ik de rust en ruimte stiekem liever voor mezelf houd?

Waterland

Gemeente Waterland bestaat uit negen kernen. Vanaf Amsterdam gezien zijn dat Watergang, Ilpendam, Broek in Waterland, Zuiderwoude, Overleek, Monnickendam, Uitdam, Marken en Katwoude. De kern die in binnen- en buitenland vooral bekend is is Marken. Hoewel dat heel logisch is - met de prachtige houten huizen op palen en de vrolijkgekleurde klederdracht - zijn ook de andere kernen van Waterland meer dan de moeite waard. Juist als je bedenkt dat een paar kilometer verderop de dijk van Volendam bomvol toeristen staat en je in Waterland nog in alle rust kunt genieten van de historie en de natuur.

De enige stad
Monnickendam is de enige stad die de gemeente rijk is. Hoewel stad: het gaat er hier dorps aan toe met een ‘ons kent ons’ cultuur en de deur die altijd openstaat. Het historische centrum van Monnickendam is vooral lekker compact. De hoofdstraten Kerkstraat, Noordeinde en Zuideinde komen samen bij de Speeltoren. Dit is het hart van Monnickendam, dat klopt in de vorm van een carillon met draaiende ruitertjes en een engel met trompet, dat geen enkel uur onbenut laat om uitbundig te vieren. Het carillon is overigens het oudste nog spelende carillon ter wereld. Waar een klein stadje al niet groot in kan zijn.


Museum & Stadswandeling
Sinds juli 2012 is Waterlandsmuseum De Speeltoren een prachtige aanwinst voor Waterland. Het vertelt over het ontstaan van het landschap, de natuur en de historie en herbergt een klokkenzaal, speciale zaal voor kinderen en een zaal waar regelmatig nieuwe exposities te zien zijn. Wil je meer te weten komen over de historie van Waterland, dan is een wandeling met een stadsgids een aanrader. Op afspraak kan deze rondleiding (voor slechts €3,- per persoon, reserveren via 0299-652041) je leiden langs de vele gevelsteentjes en zelfs een beklimming van de Grote Kerk behoort tot de mogelijkheden. Wil je gratis mee met de stadsgids? Vanaf half mei tot eind september start er elke vrijdagavond om 19:30 uur een rondleiding aan de voet van de Speeltoren.

Heldendaden
Van oudsher werd het stadje aan de Gouwzee bewoond door noeste arbeiders die de gevangen vis verwerkten. Dat er tegenwoordig nog maar één rokerij is, weerhoudt de inwoners er niet van jaarlijks de heldendaden van de historische geus Jan Haring te vieren met een palingrook wedstrijd tijdens het Jan Haring weekend, waarin ook de Jan Haringrace wordt gevaren (eerste weekend van juli). Een botenrace die extra elan krijgt door de geur van versgerookte paling, makreel en rode poon.

Sloepje huren?
Aan de historische binnenhaven van Monnickendam ligt Café de Koperen Vis (Havenstraat 1, tel: 0299-650627). Nu een grand café, met uitgebreide lunch en dinermogelijkheden, maar vroeger een synagoge. Het terras van het café is de ideale plek voor een kop schuimende cappuccino – met appeltaart! - voor je op ontdekking gaat. Of voor een afsluitende borrel na een geslaagde dag. Daarnaast verhuurt de Koperen Vis super-de-luxe sloepjes, vanaf €100,- voor een 6-persoonssloep, (vaarwaterland.nl, tel: 0299-650627) waarmee je heerlijk op de Gouwzee kunt varen en bijvoorbeeld kunt aanleggen in Marken of Volendam. Voor onderweg verzorgen ze dan (tegen betaling) ook nog eens een goed gevulde picknickmand. Plof je bij terugkomst moe maar voldaan neer op het terras dan is onze tip: de befaamde kipsaté!

Tip: Fietsverhuur
Wil je Waterland op de fiets verkennen, maar heb je je fiets thuisgelaten? In Monnickendam bij Ber Koning Fiets-sport (Noordeinde 12, tel: 0299-651267) kun je fietsen huren voor volwassenen en kinderen. Je krijgt er dan ook nog prachtige fietsroutes bij, die je het mooiste van Waterland laten zien. Zoals bijvoorbeeld een rit langs de dijk naar Marken, met eindeloos uitzicht op het glinsterende water van de Gouwzee. Of een tocht tussen de weilanden door via Zuiderwoude, naar Broek in Waterland en via Overleek weer terug naar Monnickendam. Voor de huurprijs van slechts €10,- per dag hoef je het niet te laten en blijf je langer, dan huur je een fiets voor €45,- van dinsdag t/m zaterdag.

Eettip: De Roef
Van de Waterlandse buitenlucht krijg je trek! Na een heerlijke dag wandelen, fietsen of varen gaat er niets boven een lekker hapje eten in een ongedwongen sfeer. Ben je in korte broek of zijn je haren door de war van de wind? Daar maken ze bij Restaurant De Roef in Monnickendam (Noordeinde 40-42, tel: 0299-651860) geen enkel probleem van. Hier kun je gewoon ontspannen met het hele gezin genieten van voortreffelijke gerechten en geweldige wijnen. Het restaurant serveert naast de uitgebreide kaart (incl. kindergerechten) ook een zeer lekker 3-gangen keuzemenu voor maar €26,50 en in een stadje aan de Zuiderzee mag een uitgebreide viskaart natuurlijk niet ontbreken!

Broek in Waterland
Afgelopen jaar werd ‘Broek’ verkozen tot één van de drie ‘groenste dorpen van Nederland’. Ga er maar eens zitten aan het Havenrak, dan weet je wel waarom. Verscholen tussen de bomen liggen er wel heel wat mooie plekjes waar je waarschijnlijk direct zou willen wonen. Broek in Waterland heeft een beschermd dorpsgezicht en is echt een dorp dat je te voet of per fiets (of als je geluk hebt per boot) moet verkennen. De straatjes lenen zich niet voor autoverkeer en juist zonder autoverkeer lijk je hier terug in de tijd te gaan, met alle pastelgekleurde houten huizen en idyllische plekjes. Waarom hier de huizen van hout zijn? Dat komt door de veengrond, die te zacht is voor zware bebouwing. Wil je meer weten? Dan is een rondleiding langs de vele monumenten, verzorgd door de Vereniging ‘Oud Broek’ een leuke optie.



Zuiderwoude
Langs de dijk van Monnickendam naar Marken, of al fietsend door het groen van Broek in Waterland naar Monnickendam, ligt Zuiderwoude. Een lieflijk landelijk dorp, tussen veel groen en water en een ideale tussenstop tijdens je rondje Waterland. Vanaf de bankjes tegenover de kerk heb je een prachtig uitzicht over het ‘Boze Meer’, waar je heerlijk kunt varen. De omgeving van Zuiderwoude is dan ook ideaal om per boot te verkennen. Vergeet dan vooral niet aan te leggen bij de steiger van Suyderwou’s Wijnloods of Theetuin `t Einde.

Tussenstop: Suyderwou’s Wijnloods
Onder luid gejuich van grutto’s en met uitzicht over de weilanden kun je bij Suyderwou’s Wijnloods (Zuiderwouder Dorpsstraat 60, tel: 020-6456595) genieten van een heerlijk glaasje wijn. Dat kan op het terras, maar ook aan de stamtafel in de loods zelf, waarbij je omringd wordt door talloze wijnen uit alle mogelijke landen. Ben en Antoinette van Leeuwen ontvangen je hartelijk en kunnen je alles vertellen over wijn, van de historie en herkomst tot het maakproces en natuurlijk ook over de wijn in je glas. Leuk om te doen: ‘Proeven op eigen houtje’. Een proefplankje met vijf verschillende wijnen, met als leuke extra een verhaal van vinoloog Ben over deze wijnen. Ook lekker: een mooie wijn in combinatie met een kaasplankje. Op en top genieten…En neem vooral een flesje mee om je later nog eens te herinneren aan het mooie Waterland!

Marken
Een stukje meer toeristisch is het op schiereiland Marken. Dat kan ook niet anders, met de kleurrijke klederdracht, groengekleurde houten huizen op palen en natuurlijk het Paard van Marken, de letterlijke ‘rots in de branding’ voor de scheepvaart. Toch voeren de toeristen hier niet de boventoon. Marken is nog puur en bovendien autoluw in het historische centrum. En dus geniet je hier ten volle van de typische eilandsfeer en de kotters en botters in de haven. Hoe het vroeger op Marken was? Je krijgt een goede indruk in het Marker museum.



Met de boot
Ben je op Marken? Pak dan de Marken Express naar Volendam voor het echte vakantiegevoel. De Marken Express vertrekt vanuit de haven en vaart van maart tot en met oktober tussen Volendam en Marken v.v.. De tocht, die ongeveer 25 minuten duurt, gaat over de Gouwzee. Tijdens de boottocht kun je genieten van de wind door je haren en een drankje aan boord. Bij mooi weer kun je op het bovendek genieten van het uitzicht over het water en de havens van Marken en Volendam die vanaf het water schitterend zijn. Je kunt natuurlijk weer de boot terug naar Marken nemen, maar het is ook mogelijk je fiets mee te nemen aan boord. Zo kun je vanaf Volendam op de fiets terug. De mooiste route hiervoor is langs de dijk, via Katwoude. Stop dan zeker even bij ijssalon Honingh voor een overheerlijk softijsje!

Tip in Katwoude: demonstraties kaasmaken
In Katwoude (Hoogedijk 8), ligt Kaasboerderij de Jacobs Hoeve. Hier kun je kennis maken met de eeuwenoude tradities van het kaasmaken. Ze maken hier de wereldberoemde Edammer en Gouda kaas, maar ook heerlijke geiten- en schapenkaas. Er worden demonstraties gegeven over het proces van melk tot eindproduct en na de demonstratie kun je natuurlijk de unieke smaak van de kazen proeven en rondkijken op de hoeve. Ook op de Alida Hoeve (Zeddeweg 1, aan de rand van Volendam) worden deze demonstraties gegeven, maar op deze boerderij laten ze ook zien hoe klompen worden gemaakt.


De Jacobs Hoeve en de Alida Hoeve zijn dagelijks geopend van 08:30 uur tot 18:00 uur (gratis toegang). Meer informatie is te vinden op cheesefarms.com. De medewerkers staan je in Volendammer klederdracht al op te wachten!

Camperplaatsen
In Waterland is een aantal camperplaatsen te vinden. Zo sta je met de camper (tegen betaling) op het mooiste punt van Waterland met uitzicht over de Gouwzee bij Jachthaven Waterland (6 plaatsen). Ook op Camping Hemmeland zijn 6 (betaalde) camperplaatsen ingericht.

Campings
In en rondom Waterland is een aantal campings te vinden. Camping Uitdam ligt in het hart van Waterland, aan de rand van het Markermeer en heeft een eigen jachthaven. Primitiever kamperen kan bij Camping de Leek in Overleek. Op het terrein is geen stroomvoorziening, je kampeert hier dus echt in de natuur! De laatste optie in Waterland is Camping Hemmeland met 25 toerplaatsen (aangesloten bij Stichting Natuurkampeerterreinen). Het terrein ligt op loopafstand van de binnenstad van Monnickendam en in recreatiegebied Hemmeland, met strandjes en goede zwem- en vismogelijkheden.



Meer weten?
Wil je je ook laten verrassen door Waterland? Kijk dan eens op www.onswaterland.nl of op www.vvv-waterland.nl. Je kunt ook terecht bij Informatiepunt Waterland aan het Zuideinde 2, in het historische hart van Monnickendam. Hier zijn ze altijd op de hoogte van de mooiste bezienswaardigheden en leukste activiteiten!

Tekst: Janine Klein
Beeld: Ruud Koetsier, Nard Jansen, Gemeente Waterland